Likwidacja ulgi abolicyjnej to temat budzący wiele kontrowersji i niejasności. W rzeczywistości od 1 stycznia 2021 roku ulga nie została zniesiona, lecz drastycznie ograniczona. Zmiana ta dotyczy przede wszystkim polskich rezydentów podatkowych uzyskujących dochody zagraniczne i rozliczających je w Polsce z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia podatku. Ograniczenie ulgi wpłynęło na realny wzrost obciążeń podatkowych, szczególnie dla osób pracujących za granicą, zmniejszając korzyści płynące z tej preferencji podatkowej[1][2][4].

Zakres osób objętych ograniczeniem ulgi abolicyjnej

Ulga abolicyjna dotyczy wyłącznie podatników będących polskimi rezydentami podatkowymi, którzy czerpią dochody z pracy lub działalności zarobkowej za granicą i stosują metodę odliczenia proporcjonalnego podatku przy rozliczeniu w Polsce[1][2]. Oznacza to, że obejmuje polskich obywateli i osoby przebywające w Polsce powyżej 183 dni w roku lub mających tu centrum interesów życiowych, którzy uzyskują przychody m.in. z:

  • stosunku pracy za granicą,
  • działalności gospodarczej prowadzonej poza Polską,
  • praw autorskich oraz innych praw pokrewnych uzyskiwanych w innych państwach[2].

Ograniczenie ulgi abolicyjnej nie dotyczy osób, które rozliczają zagraniczne dochody przy użyciu metody wyłączenia z progresją, lecz wyłącznie tych korzystających z proporcjonalnego odliczenia. Dotyczy to przede wszystkim pracy w krajach takich jak Wielka Brytania, Irlandia, Holandia, Dania, Austria czy Belgia – państwach, z którymi Polska zawarła określone umowy podatkowe[3].

Mechanizm działania ulgi i zakres ograniczeń

Mechanizm ulgi abolicyjnej polega na odliczeniu podatku zapłaconego za granicą od podatku należnego w Polsce, co miało na celu wyeliminowanie podwójnego opodatkowania tych samych dochodów[1][2]. Do końca 2020 roku ulga mogła znacznie zredukować zobowiązanie podatkowe w Polsce, prowadząc nierzadko do zniesienia obowiązku dopłaty podatku od zagranicznych dochodów.

Od 1 stycznia 2021 roku wprowadzono jednak wyraźny limit ulgi abolicyjnej – obecnie maksymalna kwota odliczenia to 1.360 zł rocznie, niezależnie od wysokości zapłaconego za granicą podatku[1][4][5]. Oznacza to, że nawet jeśli zagraniczny podatek był wyższy, w Polsce nie można odliczyć więcej niż ustalona kwota. Zmiana ta ma szczególnie duże znaczenie dla osób uzyskujących wyższe dochody z pracy za granicą, które od teraz zapłacą więcej w polskim systemie podatkowym.

Cel i przyczyny ograniczenia ulgi abolicyjnej

Intencją ustawodawcy przy wprowadzeniu limitu była likwidacja nadmiernych różnic między rozliczającymi się z zastosowaniem metody proporcjonalnego odliczenia a korzystającymi z wyłączenia z progresją. W praktyce oznaczało to dążenie do zwiększenia równości podatników osiągających dochody zagraniczne, niezależnie od kraju zatrudnienia oraz wyeliminowanie możliwości nadmiernego unikania opodatkowania w Polsce[2]. Mechanizm limitowania wprowadzony w 2021 roku znacząco wpłynął na warunki rozliczeń podatkowych wielu polskich rezydentów.

Konsekwencje ograniczenia ulgi abolicyjnej dla podatników

Wprowadzenie limitu 1.360 zł na ulgę abolicyjną doprowadziło do zwiększenia zobowiązań podatkowych osób pracujących za granicą, które pozostają polskimi rezydentami podatkowymi i są zobowiązane do rozliczenia podatku w Polsce[3][4]. Skutkuje to koniecznością dopłacania wyższych kwot do polskiego fiskusa, szczególnie w przypadku uzyskiwania dochodów w państwach objętych metodą proporcjonalnego odliczenia, takich jak Wielka Brytania, Holandia czy Belgia[3].

Zmiana sprawiła, że praca za granicą stała się mniej opłacalna dla wielu osób, które dotychczas korzystały z pełnego odliczenia podatku zagranicznego w Polsce. W efekcie znacząco spadła atrakcyjność uzyskiwania zagranicznych dochodów przy zachowaniu polskiej rezydencji podatkowej. Warto przy tym zaznaczyć, że doniesienia sugerujące całkowitą likwidację ulgi abolicyjnej są nieprawdziwe – zmienił się jedynie jej zakres poprzez wprowadzenie limitu kwotowego[1][4].

Podsumowanie

Ograniczenie ulgi abolicyjnej nie oznacza jej całkowitej likwidacji, lecz drastyczne zmniejszenie faktycznych korzyści podatkowych dla osób uzyskujących zagraniczne dochody jako polscy rezydenci podatkowi. Wprowadzenie limitu 1.360 zł rocznie rodzi liczne konsekwencje dla podatników, przede wszystkim poprzez wzrost obciążeń i spadek opłacalności pracy za granicą w określonych krajach. Mechanizm ten ma wyrównywać warunki opodatkowania, ale jednocześnie zwiększa koszty dla wielu osób, które dotychczas korzystały z ulgi abolicyjnej w pełnym zakresie[1][2][3][4][5].

Źródła:

  • [1] https://www.pit.pl/ulga-abolicyjna/
  • [2] https://www.pitax.pl/wiedza/aktualnosci/ulga-abolicyjna-w-rozliczeniu-pit/
  • [3] https://doradca-podatkowy.net.pl/tag/likwidacja-ulgi-abolicyjnej/
  • [4] https://www.aplikuj.pl/porady-dla-pracodawcow/2468/ulga-abolicyjna-zasady-rozliczen-ulgi-abolicyjnej-w-roku-2025-w-polsce
  • [5] https://powroty.gov.pl/ulga-na-powrot-9893